5 ερωτήσεις-οδηγοί για να δεις εάν αποδέχεσαι και αγαπάς ουσιαστικά τον εαυτό σου
Με μια γρήγορη αναζήτηση στις διάφορες ιστοσελίδες που ασχολούνται με την αυτογνωσία βρίσκουμε πληθώρα άρθρων σχετικώς με την αγάπη και την αυτοαγάπη. Μολονότι ολοένα περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να εκφράζουν την αυτοαγάπη, πολλοί άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι είναι εγωιστικό το να ασχολούμαστε με τον εαυτό μας ή ακόμη θεωρούν ότι η αγάπη του εαυτού αφορά σε εξωτερικά πράγματα, όπως ο καλλωπισμός, το ντύσιμο, η γυμναστική, τα ταξίδια κοκ.
Ωστόσο η μέριμνα εαυτού και η προσφορά αγάπης στον εαυτό μας είναι θεμελιώδεις για να μπορούμε να έχουμε τη βέλτιστη υγεία, πνευματικά και σωματικά, αλλά και για να είμαστε σε θέση να εκφράζουμε την αγάπη μας στις σχέσεις μας και στους άλλους ανθρώπους. Η αυτοαγάπη εάν εφαρμοσθεί από όλους τους ανθρώπους τότε συνιστά μια βάση για μια ισορροπημένη και γεμάτη ευεξία ζωή και τον θεμέλιο λίθο για μια αρμονική κοινωνία. Εδώ παρατίθενται πέντε ερωτήσεις-οδηγοί για να δεις εάν αποδέχεσαι και αγαπάς ουσιαστικά τον εαυτό σου, ώστε να δεις πόσο τον φροντίζεις ουσιαστικά.
1. Αποδέχεσαι τον εαυτό σου;
Η αποδοχή είναι το πρώτο βασικό ερώτημα όπως επίσης συνιστά το αναπόσπαστο βήμα της αυτοαγάπης και αυτό σημαίνει να αποδέχεσαι τον εαυτό σου όπως είσαι στο κάθε σου παρόν. Συνεπάγεται δηλαδή ότι δεν χρειάζονται ιδιαίτερες αποδείξεις περί ικανότητας ή μη, ούτε αποδοχή μονάχα όλων όσων εσύ θεωρείς στοιχεία θετικά ή κολακευτικά για εσένα.
Αγαπάς τον εαυτό σου με όλο σου το Είναι, με τα θετικά και τα αρνητικά, με τις αποτυχίες όσο και με τις επιτυχίες, δίχως να χρειάζεσαι να κάνεις κάτι. Εδώ είναι σημαντικό να αναρωτηθείς: Μήπως κρίνεις πολύ αυστηρά τον εαυτό σου; Ο τρόπος που μιλάς για τον εαυτό σου, οι περιγραφές και τα επίθετα που χρησιμοποιείς για να σε περιγράψεις σε εσένα ή στους άλλους, δείχνει ότι αγαπάς και σέβεσαι τον εαυτό σου απεριόριστα και χωρίς όρους;
Εάν η απάντηση είναι αρνητική, τότε είναι σημαντικό να το αναγνωρίσεις και να δεις τον εαυτό σου μέσα από ένα άλλο οπτικό πρίσμα, με άλλες αντιλήψεις όπου η κριτική και οι ποικίλες προυποθέσεις θα αντικατασταθούν από μια γενικευμένη αποδοχή. Εάν υπάρχουν πράγματα στη συμπεριφορά, στο χαρακτήρα, στο σώμα ή στη ζωή σου που θεωρείς ότι θέλεις να αλλάξεις και ότι δεν σε εξυπηρετούν ή ότι λειτουργούν αρνητικά για εσένα, τότε τα αναγνωρίζεις και τα αποδέχεσαι συναισθηματικά και έπειτα κάνεις κάτι για να τα αλλάξεις.
Ωστόσο το βασικό βήμα είναι να αποδεχτείς όπως είσαι τον εαυτό σου, να τον δεις με συμπόνοια, αφού συνεχώς μαθαίνεις και αλλάζεις, κι έπειτα να αλλάξεις όσα επιθυμείς να διορθώσεις. Έτσι μαθαίνεις να παύεις κάθε κριτική στον εαυτό σου, σταματάς να μιλάς με όρους επικριτικούς και αρχίζεις να εκφράζεις όλο και περισσότερο την αποδοχή με ευγένεια και καλοσύνη προς την συνολική σου οντότητα.
2. Υποστηρίζεις αρκετά τον εαυτό σου; Προστατεύεις τη θέση και τα δικαιώματά σου;
Πολλές φορές στα πλαίσια της κοινωνίας μας και του οικογενειακού προγραμματισμού μαθαίνουμε να «ρίχνουμε» τον εαυτό μας για λόγους καλής και ευγενικής συμπεριφοράς και με σκοπό να ευθυγραμμιζόμαστε με τους καλούς τρόπους, με το savoir vivre και τους κοινωνικούς κώδικες. Για παράδειγμα το να δίνεις τη θέση σου στο λεωφορείο σε μια ηλικιωμένη ή σε μια έγκυο γυναίκα είναι φυσικά σωστό, αλλά το να αφήνεις τους πάντες να σε «τσαλαπατούν» δεν είναι δείγμα ευγένειας.
Μήπως σου έχει τύχει να βρίσκεσαι στην ουρά στο σούπερ μάρκετ και ενώ μόλις έχεις παραχωρήσει τη θέση σου σε κάποιον, ξαφνικά έρχονται κι άλλοι με το ίδιο αίτημα καταχραζόμενοι απλώς την καλοσύνη σου δίχως να το χρειάζονται, ενώ εσύ καταλήγεις να περιμένεις άλλους δυο τρεις ακόμη; Η ερώτηση εδώ αφορά στο να σκεφτείς εάν πράγματι προστατεύεις τον εαυτό σου το ίδιο όπως θα προστάτευες κάποιον άλλο έξω από εσένα. Ρώτα τον εαυτό σου: Μήπως επιτρέπεις στους άλλους να σε ποδοπατούν και να σε εκμεταλλεύονται;
Επειδή πολλές φορές η κατάχρηση της δικής σου καλοσύνης από τους άλλους μπορεί να γίνει ένα συνεχές σενάριο σκέψου για ποιον λόγο δίνεις προτεραιότητες στους άλλους και μεγαλύτερη αξία από όση δίνεις στον εαυτό σου. Τι είναι αυτό που σε εμποδίζει από τα να υποστηρίζεις τον εαυτό σου και να προστατεύεις τη θέση και τα δικαιώματά σου; Εάν χρειάζεται να κάνεις κάποιες διορθωτικές αλλαγές σε αυτό το επίπεδο τότε να θυμάσαι ότι έχεις κάθε δικαίωμα και επίσης αφορά άμεσα στην έκφραση της αυτοαγάπης σου.
3. Ικανοποιείς περισσότερο τους άλλους ακόμη κι αν αυτό σε επιβαρύνει;
Εάν έχεις κάνει συνήθεια το να μειώνεις τον εαυτό σου και να παραδίδεις τα δικαιώματά σου στους άλλους με ευκολία, τότε ίσως να γίνεσαι πολύ εύκολα ο καλός σαμαρίτης, βοηθώντας τους άλλους και καλύπτοντας τις δικές τους ανάγκες ξεχνώντας εσένα μέσα στην ταινία της ζωής σου. Παρότι πολλές φορές αυτό μπορεί να σε γεμίζει με απογοήτευση, παράπονα ή θυμό, μολονότι ίσως να σε επιβαρύνει ακόμη περισσότερο, πάραυτα επιλέγεις να ικανοποιήσεις τους άλλους παρά το όποιο κόστος.
Η ερώτηση εδώ αφορά στο να στοχαστείς: Μήπως κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για να ικανοποιήσεις τους άλλους, ακόμα και όταν αυτό σε επιβαρύνει; Αν ναι, ποιοι λόγοι είναι αυτοί που σε κάνουν να το συνεχίζεις παρόλο που εσύ ζημιώνεσαι; Μήπως λόγω συναισθημάτων των τύψεων ή ενοχών; Μήπως λόγω ανασφάλειας ή αισθημάτων υποχρέωσης; Ή μήπως πάλι λόγω του φόβου της απώλειας της αγάπης ή της αποδοχής και της έγκρισης από τους άλλους γύρω σου;
Όποια κι αν είναι η αιτία, να θυμάσαι ότι πρώτα από όλα εάν οφείλεις κάτι σε κάποιον αυτό αφορά στον εαυτό σου, τον οποίο είναι καλό και υγιεινό να αγαπάς και να φροντίζεις, επειδή εάν δεν το κάνεις αυτό πώς μπορείς να αγαπάς και να φροντίζεις πραγματικά τους άλλους και να ικανοποιείς τις ανάγκες τους, όταν οι δικές σου παραμένουν ανικανοποίητες;
Πώς φροντίζεις να βρίσκεις χρόνο για τους άλλους όταν δεν βρίσκεις τον χρόνο για εσένα, γιατί άραγε συμβαίνει κάτι τέτοιο; Εάν σκεφτείς τους λόγους για τους οποίους έχεις επιτρέψει να επιβαρύνεις τον εαυτό σου και να είσαι το σύνηθες θύμα, τότε εσύ είσαι ο θύτης και όχι οι άλλοι και αυτό παράλληλα επιβαρύνει όχι μονάχα εσένα μα και πολλά άλλα επίπεδα της ζωής σου. Θα κατανοήσεις ότι ενέχει νευρωτικά πρόσημα και αιτιολογήσεις μια ικανοποίηση των άλλων δίχως όρους και πέραν ενός μέτρου, όταν εμείς δεν νιώθουμε πληρότητα και ευτυχία κάνοντας το, ενώ βιώνουμε δυσαρέσκεια με οποιονδήποτε τρόπο.
Ο υγιής αλτρουισμός για να λειτουργήσει χρειάζεται ένα επίπεδο υγιούς φροντίδας των αναγκών μας, έτσι ώστε από το περίσσευμα να μπορούμε έπειτα να δώσουμε με διπλή χαρά και ακούραστα. Όταν εσύ καλύπτεις τις ανάγκες σου, αγαπάς τον εαυτό σου και θα διαπιστώσεις ότι οι άλλοι το σέβονται φυσικά και εάν χρειάζεται να ικανοποιήσεις ανάγκες αλλoνών, τότε το κάνεις συνειδητά με χαρά και δίχως παράπονα ή θυμό και υποχρέωση.
4. Μήπως νιώθεις συχνά κουρασμένος και εξαντλημένος;
Εάν νιώθεις το σώμα σου κουρασμένο παρότι κοιμάσαι τη νύχτα και εάν τα επίπεδα της ενέργειάς σου είναι χαμηλά, τότε σίγουρα θα πρέπει να αναρωτηθείς τι είναι αυτό που σε κουράζει. Ίσως είναι ο τρόπος της ζωής σου, η εργασία, ίσως οι ανάγκες των άλλων που σε βαραίνουν ή γενικότερα η συμπεριφορά σου να μην δίνεις βάση στις δικές σου ανάγκες. Εάν το σώμα ζητά ξεκούραση την προσφέρεις στο σώμα σου ή βρίσκεις δικαιολογίες μέσα στα «καθήκοντα» και τις ποικίλες όσες «υποχρεώσεις» σου; Το σώμα ξεκουράζεται γενικώς πιο εύκολα από ό,τι το πνεύμα μας και όταν νιώθουμε συναισθηματικά και νοητικά κουρασμένοι και υπερχρεωμένοι τότε το σώμα δεν τη βγάζει την ημέρα και νιώθει επιβαρυμένο και ανήμπορο να λειτουργήσει.
Όταν νιώθουμε βάρη στη ζωή μας αυτά τσακίζουν το σώμα και την ενέργεια μας και τότε είναι σίγουρα ώρα να σκεφτείς με βάση ποιο κίνητρο λειτουργείς στην καθημερινότητά σου και τι είναι αυτό που εσύ κάνεις για εσένα προκειμένου να νιώθεις ευεξία και χαρά. Επειδή όταν είμαστε χαρούμενοι τότε δεν μας λείπει ενέργεια ακόμη κι αν μας λείπει ύπνος, όταν συναισθηματικά είσαι στα ύψη, τότε όλα φαίνονται σαν ένα παιχνιδάκι, αλλά εάν κάτι σε απογοητεύει τότε το σώμα σου απλώς μαρτυρά αυτό που δεν λένε οι λέξεις. Δώσε προτεραιότητα στον εαυτό σου και εάν χρειάζεσαι ξεκούραση να το κάνεις, εάν χρειάζεται να αρνηθείς να κάνεις κάτι επειδή νιώθεις ότι πρέπει να γεμίσεις τις μπαταρίες σου τότε να το κάνεις άφοβα και δίχως τύψεις.
Όλα θα γίνουν όταν εσύ είσαι καλά, επομένως το να δώσεις στον εαυτό σου τα περιθώρια να ξεκουράζεται και να επανέρχεται σε αρμονία, είναι πολύ βασικό για να μπορείς να λειτουργείς αποτελεσματικά με χαρά και ικανοποίηση και πάνω από όλα χωρίς το παραμικρό ίχνος κούρασης. Κάποιες φορές η ξεκούραση επιτάσσει να πάρεις απόσταση από ό,τι κι αν είναι αυτό που σε εξαντλεί ή ακόμη να μάθεις να κάνεις όσα εσύ χρειάζεσαι προκειμένου να είσαι στη βέλτιστη κατάσταση λειτουργίας και αρμονίας.
5. Νιώθεις ενοχές όταν φροντίζεις τον εαυτό σου;
Εάν κάθε φορά που κάνεις κάτι για εσένα νιώθεις άγχος, είτε ενοχές και/ή τύψεις, τότε αυτό σημαίνει ότι δεν δίνεις την απαραίτητη αξία και αγάπη στον εαυτό σου. Πώς γίνεται να νιώσεις τέτοια συναισθήματα όταν μεριμνάς μες από την αγάπη για ένα αγαπημένο σου πρόσωπο; Εάν όποτε επιχειρείς να επιλέξεις να φροντίσεις τον εαυτό σου ακούς μέσα σου “φωνές” άλλων ανθρώπων, οικείων ή μη, οι οποίοι σε κατηγορούν για εγωιστή και εσύ ενδίδεις, τότε έχεις δώσει μεγαλύτερη αξία και δύναμη σε αυτούς να καθορίζουν τι και πώς θα πρέπει να κάνεις.
Ίσως να νιώθεις ακόμη ότι δεν δικαιούσαι να ασχολείσαι με τον εαυτό σου για οποιουσδήποτε λόγους, ωστόσο εάν εσύ δεν φροντίσεις για τις δικές σου ανάγκες, τότε είναι πολύ εύκολο να παρεισφρύσουν αρνητικά συναισθήματα, όπως πικρία, στενοχώρια, αντίληψη της έλλειψης αγάπης και φροντίδας από τους άλλους, θυμός, απογοήτευση, ζήλεια κοκ. Έτσι γίνεσαι πολύ αυστηρός και τιμωρητικός με τον εαυτό σου και εάν το καλοσκεφτείς, εάν ο εαυτός σου ήταν κάποιος άλλος, ένα αγαπημένο πρόσωπο, θα φερόσουν με τον ίδιον τρόπο; Θα ένιωθες τις ίδιες ενοχές εάν του προσέφερες κατι με αγάπη ή θα ένιωθες πιο χαρούμενος; Το ίδιο μπορεί να συμβεί με τον εαυτό σου!
Δες τον εαυτό σου σαν τον πιο καλό σου αγαπημένο φίλο και μίλησε του το ίδιο όμορφα, κάνε του δώρα και δείξε του την αγάπη σου με ό,τι εκφράσεις εσύ θεωρείς ότι χρειάζεται να κάνεις. Φρόντισε με αγάπη και με όλη σου την καρδιά τον εαυτό σου και έτσι θα νιώσεις πληρότητα μέσα στην αυτοαγάπη, θα αυξηθούν η αυταξία και η αυτοπεποίθηση σου. Θα νιώσεις ένας καλύτερος και πιο ευτυχισμένος άνθρωπος και πίστεψέ με θα το νιώσουν κι άλλοι αυτό καθώς θα το ακτινοβολείς τριγύρω σου. Θα είσαι καλύτερα για εσένα, ευρισκόμενος σε έναν χώρο απαλλαγμένο από έλεγχο και δίχως κριτική με εσένα και με τους άλλους και θα προσφέρεις μεγαλύτερη χαρά και αγάπη!
Εάν οι παραπάνω ερωτήσεις σε προβλημάτισαν και εάν σκέφτεσαι ότι σε εκφράζουν και θέλεις να αλλάξεις πράγματα, τότε υπάρχει περιθώριο να αγαπήσεις περισσότερο τον εαυτό σου. Φτιάξε μια λίστα με πράγματα που θα κάνεις ή θα ήθελες να κάνεις ως ένδειξη αγάπης προς τον εαυτό σου και ξεκίνα να κάνεις στο εδώ και τώρα, κάνοντας πράξεις έστω και με μικρά βήματα.
Δεν έχει σημασία πώς θα ξεκινήσεις να το κάνεις αυτό, απλώς επίλεξε το εδώ και τώρα, δες τι είναι αυτό που μπορείς να κάνεις αντί να εστιάσεις στους περιορισμούς και στο τι δεν γίνεται και θα νιώσεις ήδη πολύ καλύτερα με την πρώτη σου πράξη, όσο μικρή κι αν είναι. Συμβολικά είναι κάτι που θα σε ενδυναμώσει και κάθε ημέρα μπορείς να κάνεις κάτι περισσότερο.
Εσύ θα αξιολογήσεις γράφοντας μια λίστα τι είναι αυτά που θέλεις να εφαρμόσεις και να προσφέρεις στον εαυτό σου και μπορείς να αρχίσεις να τα πράττεις. Θα διαπιστώσεις ότι είναι πιο εύκολο από ό,τι νόμιζες και με την επανάληψη σιγά σιγά θα κάνεις νέες συνήθειες και θα γίνεται έπειτα σχεδόν αυτόματα. Τότε θα νιώσεις να βιώνεις τη ζωή και τον εαυτό σου, αλλά και τις σχέσεις με τους άλλους μέσα από ένα βαθύτερο επίπεδο κατανόησης, συμπόνοιας, αποδοχής και αγάπης. Θα νιώσεις την ενέργειά σου να αυξάνει όλο και περισσότερο και η διάθεσή σου θα είναι συνεχώς πιο χαρώπή. Βίωσε τη χαρά και μοίρασέ την έπειτα, μα ξεκίνα πρωτίστως από εσένα!
Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος